MPSC Group B/C Syllabus 2023 : Syllabus and Pattern for the Maharashtra non-gazetted MPSC Group B & C Preliminary and Mains exam in Marathi & English PDF.
महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगातर्फे ८०००+ अधिक पदासाठी अराजपत्रित गट ब व गट क पदासाठी भरती होत आहे, त्यासाठी MPSC चा नवीन अभ्यासक्रम खालीलप्रमाणे बघूया
परीक्षेचे टप्पे – MPSC Group B/C Exam Pattern
- संयुक्त पूर्व परीक्षा १०० गुण
- स्वतंत्र मुख्य परीक्षा – ४०० गुण (एकूण २ पेपर)
- शारीरिक चाचणी व मुलाखत केवळ पोलीस उप-निरीक्षक पदाकरीता शारीरिक चाचणी १०० गुण व मुलाखत ४० गुण.
- सहायक मोटार वाहन निरीक्षक गट- क पदाच्या पूर्व परीक्षेकरीता सदर अभ्यासक्रम लागू. स्वतंत्र मुख्य परीक्षा- ३०० गुण.
MPSC Combined Group B & C Preliminary Pattern 2023
| विषय | प्रश्नसंख्या | एकूण गुण | दर्जा | माध्यम | परीक्षा वेळ |
|---|---|---|---|---|---|
| सामान्य क्षमता चाचणी | १०० | १०० | पदवी | मराठी व इंग्रजी | एक तास |
MPSC Combined Group B & C Prelims Syllabus 2023
| अनुक्रमणिका | विषय |
|---|---|
| 1 | इतिहास – आधुनिक भारताचा विशेषतः महाराष्ट्राचा इतिहास, भूगोल महाराष्ट्राच्या भूगोलाच्या विशेष अभ्यासासह पृथ्वी, जगातील विभाग, हवामान, अक्षांश- . रेखांश, महाराष्ट्रातील जमिनीचे प्रकार, पर्जन्यमान, प्रमुख पिके, शहरे, नद्या, उद्योगधंदे, इत्यादी |
| 2 | भूगोल – महाराष्ट्राच्या भूगोलाच्या विशेष अभ्यासासह पृथ्वी, जगातील विभाग, हवामान, अक्षांश- . रेखांश, महाराष्ट्रातील जमिनीचे प्रकार, पर्जन्यमान, प्रमुख पिके, शहरे, नद्या, उद्योगधंदे, इत्यादी |
| 3 | अर्थव्यवस्था– भारतीय अर्थव्यवस्था – राष्ट्रीय उत्पन्न, शेती, उद्योग. परकीय व्यापार, बँकिंग, लोकसंख्या, दारिद्रय व बेरोजगारी, मुद्रा आणि राजकोषीय नीति, इत्यादी. शासकीय अर्थव्यवस्था अर्थसंकल्प, लेखा, लेखापरीक्षण, इत्यादी. |
| 4 | चालू घडामोडी- जागतिक तसेच महाराष्ट्रासह भारतातील. |
| 5 | राज्यशास्त्र |
| 6 | सामान्य विज्ञान – भौतिकशास्त्र (Physics), रसायनशास्त्र (Chemistry), प्राणिशास्त्र (Zoology), वनस्पतीशास्त्र (Botany). आरोग्यशास्त्र (Hygiene). |
| 7 | अंकगणित – वजाबाकी, गुणाकार, भागाकार, दशांश अपूर्णाक व टक्केवारी इत्यादी |
| 8 | बुध्दिमापन चाचणी – उमेदवार किती लवकर व अचूकपणे विचार करु शकतो हे आजमावण्यासाठी प्रश्न |
Download Preliminary Group B and Group C PDF – Click Here (पूर्व अराजपत्रित )
MPSC Group B Mains New Pattern 2023
अभ्यासक्रम – गट ब मुख्य MPSC Group B Mains Syllabus 2023
पेपर क्रमांक १ – MPSC Mains B Non-gazetted
| अं.क्र. | विषय |
|---|---|
| 1 | मराठी – सर्वसामान्य शब्दसंग्रह, वाक्यरचना, व्याकरण, म्हणी व वाक्यप्रचार यांचा अर्थ आणि उपयोग तसेच उतान्यावरील प्रश्नांची उत्तरे |
| 2 | इंग्रजी – Common Vocabulary, Sentence structure, Grammar, use of Idioms and phrases & their meaning, and comprehension of the passage. |
पेपर क्रमांक २
| अं.क्र. | विषय |
|---|---|
| 1 | बुध्दिमत्ता चाचणी- उमेदवार किती लवकर व अचूकपणे विचार करू शकतो हे आजमावण्यासाठी प्रश्न |
| 2 | चालु घडामोडी – जागतिक तसेच भारतातील. |
| 3 | अंकगणित व सांख्यिकी |
| 4 | माहिती अधिकार अधिनियम, 2005 व महाराष्ट्र लोकसेवा हक्क अधिनियम 2015 |
| 5 | भारतीय संघ राज्यव्यवस्था, भारतीय राज्यघटना, स्थानिक स्वराज्य संस्था, कार्यकारी मंडळ, न्यायमंडळ व विधीमंडळ इत्यादी घटना कशी तयार झाली आणि घटनेच्या प्रस्तावनेमागची भूमिका व तत्वे, घटनेची महत्वाची कलमे / ठळक वैशिष्ट्ये, केंद्र व राज्य संबंध, निधर्मी राज्य, मूलभूत हक्क व कर्तव्ये, राज्याच्या धोरणाची मार्गदर्शक तत्वे- शिक्षण, युनीफॉर्म सिव्हील कोड, स्वतंत्र न्यायपालिका, राज्यपाल, मुख्यमंत्री व मंत्रीमंडळ-कर्तव्ये, अधिकार व कार्य, राज्य विधीमंडळ- विधानसभा, विधानपरिषद व त्यांचे सदस्य, अधिकार, कार्य व कर्तव्ये, विधी समित्या इत्यादी |
| 6 | भारताचा व महाराष्ट्राचा भूगोल – महाराष्ट्राचा व भारताचा प्राकृतिक (Physical) भूगोल, मुख्य प्राकृतिक (Physiographic) विभाग, हवामान शास्त्र (Climate), पर्जन्यमान व तापमान, पर्जन्यातील विभागवार बदल, नद्या, पर्वत व पठार, विविध भुरूपे, राजकीय विभाग, प्रशासकीय विभाग, नैसर्गिक संपत्ती- वने व खनिजे, मानवी व सामाजिक भूगोल, लोकसंख्या, लोकसंख्येचे स्थानांतर (Migration of Population) व त्याचे उगम (Source) आणि इष्टस्थानावरील (Destination) परिणाम, ग्रामीण वस्त्याव तांडे, झोपडपट्टया व त्यांचे प्रश्न. पर्यावरण – मानवी विकास व पर्यावरण, पर्यावरणपूरक विकास, नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे संधारण विशेषतः वनसंधारण, विविध प्रकारची प्रदूषणे व पर्यावरणीय आपत्ती, पर्यावरण संवर्धनात कार्यरत असलेल्या राज्य/राष्ट्र/ जागतिक पातळीवरील संघटना / संस्था इत्यादी. |
| 7 | अ) भौतिकशास्त्र (Physics), ब) रसायनशास्त्र (Chemistry), क) प्राणीशास्त्र (Zoology), ड) वनस्पतीशास्त्र (Botany) इ) दूर संवेदन, हवाई व ड्रोन छायाचित्रण, भौगोलिक माहिती प्रणाली व त्याचे उपयोजन (Remote Sensing, Aerial and drone photography, Geographic Information System (GIS) and it’s application etc.) फ) माहिती व संप्रेषण तंत्रज्ञान (Information and communication technology.) |
| 8 | अर्थव्यवस्था व नियोजन, विकास विषयक अर्थशास्त्र समग्रलक्षी अर्थशास्त्र: समग्रलक्षी अर्थशास्त्र, वृद्धी आणि विकास, सार्वजनिक वित्त, आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि आंतरराष्ट्रीय भांडवल, भारतीय अर्थव्यवस्था: भारतीय अर्थव्यवस्था, भारतीय अर्थव्यवस्थेची आव्हाने व आर्थिक सुधारणा, भारतीय शेती व ग्रामीण विकास, सहकार, मौद्रिक व वित्तीय क्षेत्र, सार्वजनिक वित्त आणि वित्तीय संस्था, उद्योग व सेवा क्षेत्र, पायाभूत सुविधा विकास, आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि भांडवल, महाराष्ट्राची अर्थव्यवस्था |
Download MPSC Mains Group B PDF – Click Here (मुख्य अराजपत्रित गट ब)
MPSC Group C Mains Syllabus – गट क मुख्य
पेपर क्रमांक 01 – MPSC Group C
| अं.क्र. | विषय |
|---|---|
| 1 | मराठी – सर्वसामान्य शब्दसंग्रह, वाक्यरचना, व्याकरण, म्हणी व वाक्यप्रचार यांचा अर्थ आणि उपयोग तसेच उतान्यावरील प्रश्नांची उत्तरे |
| 2 | इंग्रजी – Common Vocabulary, Sentence structure, Grammar, use of Idioms and phrases & their meaning, and comprehension of the passage. |
पेपर क्रमांक 02 – MPSC Group C
| अं.क्र. | विषय |
|---|---|
| 1 | बुध्दिमत्ता चाचणी- उमेदवार किती लवकर व अचूकपणे विचार करू शकतो हे आजमावण्यासाठी प्रश्न |
| 2 | चालु घडामोडी – जागतिक तसेच भारतातील. |
| 3 | अंकगणित व सांख्यिकी |
| 4 | माहिती अधिकार अधिनियम, 2005 व महाराष्ट्र लोकसेवा हक्क अधिनियम 2015 |
| 5 | भारतीय संघ राज्यव्यवस्था, भारतीय राज्यघटना, स्थानिक स्वराज्य संस्था, कार्यकारी मंडळ, न्यायमंडळ व विधीमंडळ इत्यादी घटना कशी तयार झाली आणि घटनेच्या प्रस्तावनेमागची भूमिका व तत्वे, घटनेची महत्वाची कलमे / ठळक वैशिष्ट्ये, केंद्र व राज्य संबंध, निधर्मी राज्य, मूलभूत हक्क व कर्तव्ये, राज्याच्या धोरणाची मार्गदर्शक तत्वे- शिक्षण, युनीफॉर्म सिव्हील कोड, स्वतंत्र न्यायपालिका, राज्यपाल, मुख्यमंत्री व मंत्रीमंडळ-कर्तव्ये, अधिकार व कार्य, राज्य विधीमंडळ- विधानसभा, विधानपरिषद व त्यांचे सदस्य, अधिकार, कार्य व कर्तव्ये, विधी समित्या इत्यादी |
| 6 | भारताचा व महाराष्ट्राचा भूगोल – महाराष्ट्राचा व भारताचा प्राकृतिक (Physical) भूगोल, मुख्य प्राकृतिक (Physiographic) विभाग, हवामान शास्त्र (Climate), पर्जन्यमान व तापमान, पर्जन्यातील विभागवार बदल, नद्या, पर्वत व पठार, विविध भुरूपे, राजकीय विभाग, प्रशासकीय विभाग, नैसर्गिक संपत्ती- वने व खनिजे, मानवी व सामाजिक भूगोल, लोकसंख्या, लोकसंख्येचे स्थानांतर (Migration of Population) व त्याचे उगम (Source) आणि इष्टस्थानावरील (Destination) परिणाम, ग्रामीण वस्त्याव तांडे, झोपडपट्टया व त्यांचे प्रश्न. पर्यावरण – मानवी विकास व पर्यावरण, पर्यावरणपूरक विकास, नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे संधारण विशेषतः वनसंधारण, विविध प्रकारची प्रदूषणे व पर्यावरणीय आपत्ती, पर्यावरण संवर्धनात कार्यरत असलेल्या राज्य/राष्ट्र/ जागतिक पातळीवरील संघटना / संस्था इत्यादी. |
| 7 | अ) भौतिकशास्त्र (Physics), ब) रसायनशास्त्र (Chemistry), क) प्राणीशास्त्र (Zoology), ड) वनस्पतीशास्त्र (Botany) इ) दूर संवेदन, हवाई व ड्रोन छायाचित्रण, भौगोलिक माहिती प्रणाली व त्याचे उपयोजन (Remote Sensing, Aerial and drone photography, Geographic Information System (GIS) and it’s application etc.) फ) माहिती व संप्रेषण तंत्रज्ञान (Information and communication technology.) |
| 8 | अर्थव्यवस्था व नियोजन, विकास विषयक अर्थशास्त्र समग्रलक्षी अर्थशास्त्र: 1)समग्रलक्षी अर्थशास्त्र 2) वृद्धी आणि विकास 3) सार्वजनिक वित्त 4) आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि आंतरराष्ट्रीय भांडवल भारतीय अर्थव्यवस्था: 1) भारतीय अर्थव्यवस्था, भारतीय अर्थव्यवस्थेची आव्हाने व आर्थिक सुधारणा 2)भारतीय शेती व ग्रामीण विकास 3) सहकार 4) मौद्रिक व वित्तीय क्षेत्र 5) सार्वजनिक वित्त आणि वित्तीय संस्था 6) उद्योग व सेवा क्षेत्र 7) पायाभूत सुविधा विकास 8) आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि भांडवल 9) महाराष्ट्राची अर्थव्यवस्था |
Download MPSC Mains Group C PDF – Click Here (मुख्य अराजपत्रित गट क)
MPSC Book List : Click Here
इतर परीक्षेचे अभ्यासक्रम बघण्यासाठी येथे क्लिक करा
इतिहास व राज्य शास्त्र पुर्व परीक्षा सराव