महाराष्ट्रातील अभयारण्ये आणि राष्ट्रीय उद्याने – Sanctuary and National Parks

Maharashtra Abhyaranya

सर्व स्पर्धा परीक्षेमध्ये अभ्यारण्यावरती एक प्रश्न नेहमीच असतो , तर महारष्ट्रातील सर्व अभयारण्याची यादी .

महाराष्ट्रात एकूण ६१९१६ चौरस किलोमीटर इतके वनक्षेत्र आहे व ते एकूण राज्याच्या २१ टक्के आहे. राज्यात खालील प्रकारच्या वनांचा समावेश होतो.

  • उष्ण कटिबंधीय पानगळीची शुष्क वने
  • उष्ण कटिबंधीय पानगळीची दमट वने
  • उष्ण कटिबंधीय काटेरी वने
  • उष्ण कटिबंधीय सदाहरित वने
  • समशीतोष्ण रुंदपर्णीय पर्वतीय वने
  • सागरी किनाऱ्यावरची भरती ओहोटीची दलदलीय वने

महाराष्ट्रातील अभयारण्ये आणि राष्ट्रीय उद्याने

अ.क्रअभयारण्य/ राष्ट्रीय उद्यानाचे नावजिल्हाक्षेत्र (चौ.कि.मी)
अंबाबरवा अभयारण्यबुलढाणा१२७.११०
अंधारी अभयारण्यचंद्रपूर५०९.२७०
अनेर डॅम अभयारण्यधुळे८२.९४०
भामरागड अभयारण्यगडचिरोली१०४.३८०
भीमाशंकर अभयारण्यपुणे-ठाणे१३०.७८०
बोर अभयारण्यवर्धा-नागपूर६१.१००
चांदोली राष्ट्रीय उद्यानसांगली-सातारा-कोल्हापूर-रत्नागिरी३१७.६७०
चपराळा अभयारण्यगडचिरोली१३४.७८०
देऊळगाव-रेहेकूरी अभयारण्यअहमदनगर२.१७०
१०ज्ञानगंगा अभयारण्यबुलढाणा२०५.२१०
११माळढोक अभयारण्य (पुनर्रचित)सोलापूर-अहमदनगर१२२९.२४
१२गौताळा औत्रमघाट अभयारण्यऔरंगाबाद-जळगाव२६०.६१०
१३गुगामल राष्ट्रीय उद्यानअमरावती३६१.२८०
१४जायकवाडी पक्षी अभयारण्यऔरंगाबाद-अहमदनगर३४१.०५०
१५कळसूबाई-हरिश्चंद्रगड अभयारण्यअहमदनगर३६१.७१०
१६कारंजा-सोहळ काळवीट अभयारण्यअकोला१८.३२१
१७कर्नाळा फोर्ट पक्षी अभयारण्यरायगड१२.१५५
१८काटेपूर्णा अभयारण्यअकोला७३.६९०
१९कोयना अभयारण्यसातारा४२३.५५०
२०लोणार अभयारण्यबुलढाणा३.८३१
२१मालवण सागरी अभयारण्यसिंधुदुर्ग२९.१२२
२२मयुरेश्वर सुपे अभयारण्यपुणे५.१४५
२३मेळघाट अभयारण्यअमरावती७८८.७५०
२४नायगाव मयूर अभयारण्यबीड२९.९०१
२५नांदूर मध्यमेश्वर अभयारण्यनाशिक१००.१२०
२६नरनाळा अभयारण्यअकोला१२.३५०
२७नवेगाव राष्ट्रीय उद्यानगोंदिया१३३.८८०
२८नागझिरा अभयारण्यभंडारा-गोंदिया१५२.८१०
२९पैनगंगा अभयारण्ययवतमाळ-नांदेड४२४.८९०
३०पेंच राष्ट्रीय उद्याननागपूर२५९.७१०
३१फणसाड अभयारण्यरायगड६९.७९०
३२राधानगरी अभयारण्यकोल्हापूर३५१.१६०
३३सागरेश्वर अभयारण्यसांगली१०.८७७
३४संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानमुंबई( ठाणे)८६.९६५
३५ताडोबा राष्ट्रीय उद्यानचंद्रपूर११६.५५०
३६तानसा अभयारण्यठाणे३०४.८१०
३७टिपेश्वर अभयारण्ययवतमाळ१४८.६३२
३८तुंगारेश्‍वर अभयारण्यठाणे८५.७००
३९वान अभयारण्यअमरावती२११.००६
४०यावल अभयारण्यजळगाव१७७.५२०
४१ऐडशी रामलिंगघाट अभयारण्यउस्मानाबाद२२.३७४
४२मानसिंगदेव अभयारण्यनागपूर१८२.५८०
४३नवीन नागझिरा अभयारण्यगोंदिया-भंडारा१५१.३३५
४४नवेगाव अभयारण्यगोंदिया१२२.७५६
४५नवीन बोर अभयारण्यनागपूर६०.६९
४६नवीन माळढोक पक्षी अभयारण्यउस्मानाबाद०१.९८
४७भोरगड संवर्धन राखीव क्षेत्रनाशिक३.४९३
४८उमरेड करांडला अभयारण्यनागपूर-भंडारा१८९.२९
४९कोलामार्का संवर्धन राखीवगडचिरोली१८०.७२
५०ताम्हिनी अभयारण्यपुणे-रायगड४९.६२
५१कोका अभयारण्यभंडारा९७.६२४
५२मुक्ताई भवानी अभयारण्यजळगाव१२२.७४
५३न्यू बोर विस्तारित अभयारण्यवर्धा१६.३१
५४मामडापूर संवर्धन राखीवनाशिक५४.४६
५५प्राणहिता अभयारण्यगडचिरोली४२०.०६
५६सुधागड अभयारण्यरायगड-पुणे७७.१२८
५७ईसापूर अभयारण्ययवतमाळ-हिंगोली३७.८०३
एकूण क्षेत्रफळ चौ.कि.मी
१००५४.०१३